ŻYLAKI PRZEŁYKU (VARCES OESOPHAG). Żylaki przełyku spostrzega się w przypadkach utrudnienia krążenia w żyle wrotnej, a więc przede wszystkim w zanikowej marskości wątroby, w kile wątroby, w przypadkach zakrzepu żyły wrotnej oraz żyły śledzionowej. W tych stanach chorobowych ulegają rozszerzeniu, nieraz znacznemu, żyły w dolnej części przełyku (str. 17), natomiast w przewlekłej niewydolności krążenia sercowej są rozszerzone zazwyczaj żyły wzdłuż całego przełyku. Znaczenie żylaków w przełyku polega na tym, że mogą być one przyczyną bardzo obfitych krwotoków, nawet śmiertelnych. Krwotok może być wywołany zwiększeniem ciśnienia żylnego podczas kaszlu lub wysiłku fizycznego, mechanicznym podrażnieniem przez pokarmy, zgłębnikowaniem lub wziernikowaniem przełyku. Sam przez się krwotok nie przemawia jeszcze za żylakami przełyku, przełykowe bowiem krwotoki mogą powstawać także na tle krwotoczności, owrzodzeń, nadżerek, pęknięci a wrzodu trawiennego i raka przełyku, na tle czerwienicy, dostania się do przełyku pijawki itd. Rozpoznanie. W rozpoznaniu żylaków przełyku jest pomocne ostrożnie wykonane wziernikowanie przełyku oraz badanie radiologiczne (ryc. 4). U osób zdrowych po podaniu nieznacznej ilości papki kontrastowej zaznacza się wyraźna rzeźba błony śluzowej przełyku z licznymi podłużnymi fałdami. Jeżeli żyły ulegną znacznemu rozszerzeniu; tak iż sterczą do światła przełyku, rzeźba ta znika i stwierdza się wężykowate wyjaśnienia odpowiadające rozszerzonym żyłom. Zresztą obraz bywa nieraz bardzo złożony wskutek nakładania się nawzajem żył przedniej i tylnej ściany przełyku. [przypisy: pracownia emg, kasetony świetlne, Upadłość transgraniczna ]